طلاق توافقی — راهنمای جامع، کاربردی و پرونده‌محور

از توافق تا ثبت رسمی: هرآنچه باید درباره مراحل، مدارک، هزینه‌ها، مهریه و حضانت بدانید

طلاق توافقی چیست؟

طلاق توافقی یکی از آسان‌ترین و کم‌تنش‌ترین روش‌های پایان دادن به زندگی مشترک است. در این نوع طلاق، زن و شوهر با تفاهم کامل تصمیم به جدایی می‌گیرند و درباره تمامی مسائل مانند مهریه، نفقه، اجرت‌المثل، جهیزیه، حضانت و ملاقات فرزند به توافق می‌رسند.

دادگاه خانواده زمانی حکم طلاق توافقی را صادر می‌کند که این توافق‌ها شفاف، منطقی و در چهارچوب قانون باشند.

به عنوان نمونه:

  • زوجه ممکن است تمام یا بخشی از مهریه را ببخشد.
  • یا در ازای مبلغ مشخصی آن را دریافت کند.
  • و یا پرداخت مهریه به‌صورت اقساطی انجام شود.
همه این موارد در رأی دادگاه درج می‌شود و قابلیت اجرا دارد.

آیا طلاق توافقی در قانون وجود دارد؟
برخلاف برخی منابع اینترنتی، طلاق توافقی کاملاً قانونی است و در قانون حمایت خانواده و آیین‌نامه اجرایی آن مراحل و شرایط آن به صراحت ذکر شده است. بنابراین طلاق توافقی، نه‌تنها رویه دادگاه‌هاست بلکه یکی از پرکاربردترین انواع طلاق در نظام قضایی ایران محسوب می‌شود.

مراحل انجام طلاق توافقی با وکیل خانواده
در گروه وکلای وکیلان وب مراحل انجام طلاق توافقی به شکل دقیق و سریع انجام می‌شود:
  • ابتدا توافقات زوجین درباره مهریه، نفقه، حضانت و سایر مسائل ثبت می‌شود.
  • سپس صورت‌جلسه رسمی تنظیم و توسط طرفین امضا می‌شود.
  • در ادامه، وکیل خانواده به وکالت از طرفین، دادخواست طلاق توافقی را در دادگاه خانواده ثبت می‌کند.
  • در پایان، دادگاه بر اساس توافق زوجین حکم طلاق توافقی را صادر می‌نماید.

وکالت الکترونیکی در طلاق توافقی
با راه‌اندازی سامانه ثنا قوه قضاییه دیگر نیازی به حضور فیزیکی در دفتر وکالت نیست. از هر نقطه کشور می‌توانید تنها با ارسال عکس عقدنامه و شناسنامه و تأیید درخواست وکالت در سامانه ثنا، قرارداد وکالت الکترونیکی خود را به‌صورت رسمی ثبت کنید. این فرآیند کاملاً قانونی، سریع و امن است.

تکلیف اموال مشترک در طلاق توافقی
اگر زن و شوهر در ملکی مشترک باشند، نحوه‌ی استفاده یا فروش آن در صلاحیت دادگاه خانواده نیست. البته توافق کتبی آنان درباره‌ی اموال مشترک معتبر بوده و در صورت اختلاف، در دادگاه‌های حقوقی قابل استناد است؛ اما در رأی طلاق توافقی درج نمی‌شود (به‌ویژه در رویه دادگاه‌های خانواده تهران).

جمع‌بندی
اگر طلاق توافقی با مشاوره‌ی حقوقی درست و توسط وکیل متخصص طلاق توافقی انجام شود، می‌تواند فرآیندی سریع، کم‌هزینه و بدون تنش باشد. تیم حقوقی وکیلان وب از تنظیم توافق‌نامه تا اخذ حکم نهایی طلاق در کنار شماست.

نکته طلایی: هرچه متن توافق‌نامه دقیق‌تر باشد، احتمال اختلاف‌های بعدی کمتر است (خصوصاً زمان‌بندی و شیوه‌ی پرداخت‌ها).

ماهیت و آثار توافق

«تفاهم» هسته‌ی این نوع طلاق است. برای نمونه، ممکن است زوجه بخشی از مهریه را بذل کند و مابقی با اقساط مشخص پرداخت شود؛ یا پرداخت یک‌جا باشد؛ یا اصلاً بذل کل مهریه در قبال طلاق صورت گیرد. همه‌ی این‌ها باید شفاف، عددگذاری و در رأی دادگاه منعکس شود.

«طلاق توافقی فوری/تضمینی»؟ واقعیت زمان‌بندی

هشدار: وعده‌های «فوری» و «تضمینی» غیرواقعی‌اند. طول روند به شعبه، شهر، حجم پرونده‌ها، تکمیل بودن مدارک و تصمیمات طرفین وابسته است. اسقاط تجدیدنظر/فرجام می‌تواند ثبت را زودتر کند، اما تضمین مدت ثابت معنا ندارد.

ثنا، غربالگری و مشاوره اجباری

ثبت دادخواست‌ها از طریق سامانه ثنا انجام می‌شود. مطابق رویه، زوجین پیش از ارجاع به شعبه به مراکز غربالگری/مشاوره خانواده (سامانه تصمیم) معرفی می‌شوند. تعداد و فاصله جلسات برحسب شرایط زوجین و مرکز متغیر است و ممکن است چند هفته طول بکشد. خروجی این مرحله، دریافت گواهی عدم انصراف از طلاق است که برای ثبت دادخواست لازم خواهد بود.

  • ثبت‌نام/احراز هویت ثنا
  • رزرو نوبت سامانه تصمیم و حضور در جلسات
  • دریافت گواهی و الصاق به دادخواست

مراحل طلاق توافقی (گام‌به‌گام)

۱

توافق کامل روی همه چیز

مهریه، نفقه، اجرت‌المثل، جهیزیه، حضانت، ملاقات، هزینه‌ها، زمان‌بندی پرداخت‌ها و…

۲

غربالگری/مشاوره و اخذ گواهی

سامانه تصمیم → جلسات ۱ تا چندگانه → صدور «گواهی عدم انصراف از طلاق»

۳

ثبت دادخواست در دفاتر خدمات قضایی

با مدارک هویتی و سند ازدواج + پیوست گواهی. سپس ارجاع به شعبه خانواده.

۴

رسیدگی شعبه و صدور رأی

در صورت کامل بودن مفاد توافق، صدور «گواهی عدم امکان سازش» و تعیین شرایط ثبت.

۵

ثبت رسمی در دفترخانه (مهلت ۳ ماه)

عدم مراجعه در مهلت، بی‌اعتباری گواهی و شروع مجدد روند را در پی دارد.

مدارک لازم و راه‌حل مفقودی

مدرکتوضیحالزام
سند ازدواجاصل یا رونوشت رسمی از دفتر ازدواجضروری
شناسنامه و کارت ملیبرای احراز هویت و ثبت الکترونیکضروری
توافق‌نامه مکتوبشرح دقیق تمام تعهدات مالی/غیرمالیضروری
گواهی‌های پزشکیعدم بارداری/بکارت مطابق رویه مرجع یا دفترخانهحسب پرونده
مدارک مفقودیاعلام مفقودی در پیشخوان + رونوشت رسمی دفترخانه ازدواجراه‌حل جایگزین

مهریه، نفقه، اجرت‌المثل و جهیزیه — چطور هوشمندانه توافق کنیم؟

مهریه

حالت‌ها: بذل کامل، بذل جزئی + پرداخت مابقی (نقد/اقساط)، پرداخت کامل طبق عقدنامه، یا تقسیط مهریه.

ضمانت اجرا: در تقسیط، دفترخانه قبوض اقساطی صادر می‌کند. عدم پرداخت چند قسط متوالی معمولاً موجب «حال شدن» کل باقیمانده و امکان مطالبه‌ی یکجای مهریه می‌شود.

نفقه و اجرت‌المثل

نفقهٔ زوجه در صورت تمکین قابل مطالبه است؛ اجرت‌المثل بر مبنای نظر کارشناس و مستقل از توان مالی زوج تعیین می‌شود.

جهیزیه

استرداد براساس سیاهه/فاکتورها. در صورت تلف/انتقال غیرمجاز، امکان طرح مطالبه خسارت یا شکایت کیفری وجود دارد.

مطالعه بیشتر: مهریه · نفقه · اجرت‌المثل · استرداد جهیزیه

حضانت، نفقه فرزند و ملاقات

معیار اصلی «مصلحت طفل» است. برای خردسالان باید نگهداری، نفقه و تقویم ملاقات دقیق مشخص شود (روز/ساعت/مکان). درباره فرزندان بزرگ‌تر، موضوع حضانت به شکل کلاسیک موضوعیت کمتری دارد و تصمیم بر مبنای مصلحت اتخاذ می‌شود.

یادآوری: حق ملاقات را نمی‌توان به‌کلی سلب کرد؛ فقط می‌توان زمان/مکان/نظارت را مدیریت کرد.

راهنما: حضانت · ملاقات

بارداری و آزمایش‌ها

طلاق در دوران بارداری ممکن است؛ معمولاً مرجع رسیدگی یا دفترخانه گواهی عدم بارداری (و در مواردی گواهی بکارت) مطالبه می‌کند تا وضعیت آینده حضانت روشن شود. برای ایرانیان خارج، ارائه نتیجه آزمایش معتبر محل اقامت به وکیل قابل قبول است.

نوع رأی، مهلت ثبت و امکان اعتراض

  • رأی معمول: گواهی عدم امکان سازش
  • مهلت ثبت: ۳ ماه از تاریخ رأی
  • نوع طلاق: غالباً بائن (رجوع مرد امکان‌پذیر نیست)
  • اعتراض: امکان تجدیدنظر/فرجام طبق مهلت‌ها (اسقاط → تسریع ثبت)

دارایی‌ها و املاک مشترک

تعیین تکلیف دقیق (انتقال به نام، فروش و تقسیم ثمن، نحوه استفاده تا زمان انتقال) را با ذکر مشخصات ثبتی، زمان‌بندی و ضمانت اجرا در متن توافق‌نامه بنویسید.

ایرانیان خارج از کشور

با وکالت‌نامه‌ی رسمی از سفارت/کنسولگری می‌توانید اختیار انجام کامل فرآیند را به وکیل در ایران بدهید. حتماً اسقاط تجدیدنظر/فرجام، وکالت در بذل/قبول بذل مهریه و تعیین حضانت/نفقه/ملاقات را صریح قید کنید.

هزینه‌ها (نمای کلی)

  • ثبت دادخواست و هزینه دادرسی
  • هزینه‌های غربالگری/مشاوره و در صورت نیاز پزشکی قانونی
  • هزینه دفترخانه (ثبت رسمی)
  • حق‌الوکاله در صورت استفاده از وکیل

سؤالات متداول

اگر درباره مهریه/حضانت اختلاف داریم، باز هم می‌شود توافقی طلاق گرفت؟
خیر؛ تا وقتی اختلاف باقی است، «توافقی» محسوب نمی‌شود. ابتدا متن توافق را کامل کنید.
«طلاق فوری و تضمینی» واقعیت دارد؟
خیر؛ زمان به شعبه، شهر، مدارک و تصمیمات طرفین وابسته است. تضمین مدت مشخص صحیح نیست.
مهریه در توافقی چطور بهتر تنظیم می‌شود؟
عددگذاری دقیق، زمان‌بندی شفاف، درج ضمانت اجرا برای اقساط (قبوض دفترخانه)، و اجتناب از عبارات کلی.
مهلت ثبت در دفترخانه؟
سه ماه از تاریخ رأی؛ بعد از آن گواهی اعتبار ندارد.
بدون حضور زوجین هم می‌شود؟
بله؛ با اعطای وکالت رسمی به وکیل فرایند قابل انجام است.

سوال داری یا می‌خوای همین الان پرونده‌ات ارزیابی بشه؟

اولین مشاوره، مسیر و زمان تقریبی را شفاف می‌کند.

مطالب مرتبط خانواده

طلاق به درخواست زوجه · طلاق غیابی · تمکین · ازدواج مجدد · خیانت و آثار حقوقی